GAYRİMENKUL SERMAYE İRADİ GELİRLERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA DENETİMİ

Bilindiği üzere ülkemizde kirada ev, işyeri gibi gayrimenkulu bulunan kişiler senelik olarak beyanname vererek gayrimenkuldan dolayı gelir elde ediyorlarsa vergi ödemektedirler.Kirada olan gayrimenkuller için beyanname verilmediği veya verilen beyanda kira tutarının düşük gösterildiği durumlarda devlet açısından vergi kaybı yaşanmaktadir.Bunun önüne geçilmesi için İçişleri Bakanlığınca kullanılan adrese dayalı kayıt sisteminden ve tapu genel müdürlüğünce kullanılan kayıt sistemi üzerinden  ortaklaşa veri aktarımı ile vergi denetimi yapılabilir.

            Bunun için yapılması gerekenler aşağıda başlıklar halinde sayılmıştır.

            Tapu Kayıtlarında Meskenlere Numara Verilmesi: Tapu kayıtlarında mesken,konut  olarak gözüken tüm taşınmazlara T.C kimlik numarası uygulamasında olduğu gibi bir numara verilecektir.Böylelikle mesken,konut özelliği taşıyan tüm taşınmazların ayrı ayrı bir numarası olacaktır.

            Adrese Kayıt Sisteminde Yapılacak Kayıtlar: Tapu kayıtlarında her mesken için bir numara verildikten sonra Nufüs Müdürlüklerince adrese kayıt sistemine yapılan kayıtlarda bu numara üzerinden kayıt yapılacaktır.İlgili adrese taşındığını beyan eden şahıs ilgili beyanında taşınmış olduğu taşınmazda kirada oturduğunu beyan ederse ayrıca ödeyecek olduğu kira tutarınıda beyanında belirtmek zorunda olacaktır. Yanlış beyan verilirse uygulanacak cezai işlemlere ilişkin olarak mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılarak yanlış beyanın önüne geçilecektir.

            Vergi Dairelerine Verilen Beyanlarda Sicil Numarasının Kullanılması:   Gayrimenkul sahiplerince vergi dairelerine verilen beyanlarda beyan sahibi ilgili konutun, meskenin sicil numarasını beyanında vergi dairesine bildirecektir.Böylelikle taşınmazdan dolayı gelir elde eden kişilerin vergi numarası veya TC kimlik numarası üzerinden yapılacak kontrollerde ilgilinin hangi taşınmaz için beyanname verdiği , beyannamede ne kadar gelir beyan ettiği tespit edilecektir.

            Böylelikle Beyan döneminin sonunda tapu kayıtları, adrese kayıt sistemi kayıtları ve vergi dairesi sisteminde kayıtlı bilgilerin tek bir sistem üzerinden  karşılıklı kontrolü sağlanmış olacak ve bunun neticesinde;

            Örneğin tapu kayıtlarına göre X numarası ile kayıtlı olan bir konutun sahibinin kim olduğu tapu kayıtları üzerinden vergi idaresince görülecek, adrese kayıt sisteminden ilgili konutun dolumu boşmu olduğu ve kirada ise kira bedelinin ne olduğu belirlenebilecek, ilgili taşınmaz üzerinde yapılan işlemler  ise vergi dairesi sisteminden taşınmaz sicil nosu ile kontrol edilebilecektir.

            Yapılacak kontrol neticesinde ilgili taşınmaz no için beyan verilip verilmediği anında görülecek ve gerekli işlemler yapılacaktır.İlgili taşınmazda kiracı olarak oturan kişinin adres kayıtı esnasında bildirdiği kira bedeli ile ev sahibi tarafından verilen beyanname de bildirilen tutarların kontrolü sistem üzerinde anında sağlanabilecektir.Kiracının  ilgili taşınmazda 1 yıldan fazla sürelerde oturduğu durumlarda da kiracı tarafından verilen ilk kira bilgisine göre işlem yapılmaya devam edilebileceği gibi, taşınmaz sahibince beyanname verildiğinde beyan edilen tutar ile ilk kira bedeli arasında mukayese yapılma imkanı doğacaktır.

            Vergi sistemi üzerinde bu şekilde taşınmaz sicil nosu ile yapılacak kayıtlar sayesinde ilgili taşınmazın geçmiş yıllardaki kira bedelleride görülebilecektir.Böylelikle örneğin 2 yıl önce 500 TL ye kiraya verilen bir taşınmazın kira bedeli yeni beyanda 300 TL olarak gösterilmiş ise ilgili değişikliğin nedenleri vergi idaresince beyan sahibine sorulabilecektir.

            Uygulanacak sistemin sağlayacağı diğer bir  kolaylık ise belli semtlerdeki kira tutarları hakkında Vergi İdaresinin bilgi sahibi olması sağlanacaktır.Örneğin X semtinde bulunan 100 m2 lik bir taşınmaz için ortalama 500 TL kira beyan edilmişse aynı semtte aynı  m2 sahip  başka bir taşınmaz için 100 TL kira beyan edilmişse beyanın doğruluğu konusunda Vergi İdaresinde ön bir bilgi olmuş olacak, aşırı düşük beyanlar bu doğrultuda denetim kapsamına alınabilecektir.

           

            İlgili proje uygulandığı takdirde Tapu Kayıt Sisteminde kayıtlı tüm taşınmazlar %100 ‘e varan oranlarda vergi idaresince kayıt altına alınmış olacak, ayrıca yeni yapılan konutların vergi sistemine girmesi anında sağlanacaktır.